Ten tekst przeczytasz w 4 min.
od siebie słów kilka
Zamek w Będzinie to jedna z najlepiej zachowanych warowni w systemie Orlich Gniazd, stanowiąca symbol tego śląskiego miasta. Położony na wzgórzu nad Czarną Przemszą, wznosi się dumnie jako przykład średniowiecznej architektury obronnej. Zbudowany z charakterystycznego białego wapienia, typowego dla Jury Krakowsko-Częstochowskiej, jest świetnym przykładem zamków warownych wznoszonych w XIII i XIV wieku.
Zamek, choć nie należy do największych, ma swój urok i warto go zobaczyć. Obecnie mieści się w nim muzeum, które prezentuje historię regionu oraz dzieje fortyfikacji obronnych w Polsce. Dla odwiedzających dostępne są również wieża i dziedziniec, z których roztacza się widok na okolicę.
Położenie zamku niemal w centrum miasta sprawia, że jego otoczenie nie jest tak malownicze jak w przypadku innych zamków Orlich Gniazd. W pobliżu można dostrzec wiele starych kamienic w różnym stanie zachowania, co kontrastuje z odrestaurowanym zamkiem. Na szczęście nieco powyżej zamku rozciąga się park z licznymi ścieżkami spacerowymi, ławeczkami i elementami małej architektury, który stanowi świetne miejsce na odpoczynek.
Historia
Zamek w Będzinie ma długą i burzliwą historię, sięgającą XIII wieku. Pierwsze wzmianki o drewniano-ziemnej warowni na wzgórzu pochodzą z czasów Bolesława Wstydliwego, który nakazał budowę strażnicy obronnej w celu zabezpieczenia zachodnich granic Królestwa Polskiego. W latach 40. XIV wieku Kazimierz Wielki postanowił wzmocnić obronność regionu i w miejscu dawnej strażnicy wzniesiono murowany zamek, który stał się częścią systemu Orlich Gniazd.
Zamek pełnił funkcję nie tylko warowni, ale także ważnego punktu kontroli szlaku handlowego biegnącego wzdłuż Czarnej Przemszy. W kolejnych wiekach zamek kilkukrotnie był modernizowany i przebudowywany. Następnie w XV wieku stracił swoje znaczenie militarne, a pod koniec XVI wieku pełnił już głównie funkcję rezydencji starostów będzińskich.
Podczas potopu szwedzkiego zamek został poważnie uszkodzony, a jego znaczenie spadło niemal do zera. W XVIII wieku był już w stanie ruiny. Pod koniec XIX wieku podjęto pierwsze próby jego ratowania, jednak dopiero w latach 50. XX wieku przeprowadzono kompleksową rekonstrukcję zamku, przywracając mu jego niemal pierwotny wygląd. Dziś jest jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych Zagłębia Dąbrowskiego.
Ciekawostki
- Zamek w Będzinie jest jedynym zamkiem w Zagłębiu Dąbrowskim, który w całości zachował swój średniowieczny charakter.
- Zamek przez pewien czas pełnił funkcję więzienia dla buntowników politycznych.
- W czasie II wojny światowej w jego murach stacjonowały niemieckie oddziały.
- W zamku znajduje się kolekcja militariów, w tym dawnych zbroi i broni białej.
Legendy
Legenda o Białej Damie
Jedna z najbardziej znanych legend związanych z zamkiem mówi o Białej Damie, która rzekomo pojawia się na zamkowych murach w czasie pełni księżyca. Według przekazów jest to duch córki jednego z dawnych właścicieli zamku, która została uwięziona w lochach przez swojego zazdrosnego ojca. Dziewczyna miała zakochać się w rycerzu z pobliskiego grodu, co nie spodobało się jej rodzinie. Nieszczęśliwa dusza wciąż błąka się po zamkowych murach, szukając swojego ukochanego.
Legenda o podziemnym tunelu
Istnieje legenda, według której pod zamkiem znajduje się rozbudowana sieć tuneli, prowadząca aż do Krakowa. Miał je rzekomo wybudować Kazimierz Wielki jako tajne przejście dla wojsk i szlachty. Wiele osób próbowało odnaleźć wejście do podziemnego korytarza, ale do tej pory nikomu się to nie udało.
Podsumowanie i parkowanie
Zamek w Będzinie to miejsce, które warto odwiedzić, zwłaszcza jeśli interesuje nas historia średniowiecznych warowni. Choć nie jest tak rozległy jak inne zamki z systemu Orlich Gniazd, to jego dobrze zachowana struktura czynią go ciekawym punktem turystycznym. Dodatkową atrakcją jest pobliski park, w którym można odpocząć po zwiedzaniu.
Wstęp do zamku jest płatny, ale ceny nie należą do wygórowanych. Co do samego muzeum – nie mieliśmy okazji go zwiedzić, więc nie możemy ocenić, czy warto zapłacić za bilet. Jednak sama warownia, jej mury i wieża prezentują się bardzo dobrze, więc nawet krótka wizyta wokół zamku będzie udana.
Problemem może być jednak parkowanie – przed zamkiem znajduje się tylko niewielki parking, który może być zatłoczony. Jeśli nie znajdziemy tam miejsca, warto poszukać parkingu w centrum miasta i dojść na zamek pieszo.