Ten tekst przeczytasz w 4 min.
od siebie słów kilka
Zamek Czorsztyn to jedna z najbardziej malowniczych atrakcji turystycznych w Pieninach. Położony na wzgórzu nad Jeziorem Czorsztyńskim, stanowi doskonały punkt widokowy na okolicę, w tym na zamek w Niedzicy i Zalew Czorsztyński. Ruiny zamku, choć nie są zbyt okazałe pod względem rozmiarów, przyciągają turystów swoją historią i niepowtarzalnym klimatem. Zamek został wzniesiony w XIV wieku z inicjatywy Kazimierza Wielkiego jako warownia graniczna, strzegąca szlaku handlowego i dyplomatycznego w dolinie Dunajca. Dziś jest częścią Pienińskiego Parku Narodowego i jest udostępniony do zwiedzania.
Do zamku można dotrzeć na kilka sposobów: samochodem, pieszo od strony miejscowości Czorsztyn lub statkiem spod zamku w Niedzicy. Ta ostatnia opcja, choć nieco droższa, stanowi dodatkową atrakcję, zwłaszcza dla rodzin z dziećmi. Podejście do zamku jest krótkie, ale strome i prowadzi po nierównej, śliskiej ścieżce, więc warto założyć wygodne buty. Bilet wstępu kosztuje 11 zł, co niektórzy uważają za nieco wygórowaną cenę, biorąc pod uwagę, że zamek oferuje głównie widoki i nieliczne ekspozycje.
Historia
Zamek Czorsztyn ma długą i burzliwą historię. Jego początki sięgają XIV wieku, kiedy to Kazimierz Wielki postanowił wznieść warownię strzegącą granicy z Węgrami. Nazwa „Czorsztyn” pojawiła się po raz pierwszy w dokumentach z 1348 roku i prawdopodobnie pochodzi od niemieckiego słowa „Schorstein”, oznaczającego ostro sterczącą skałę. Zamek pełnił funkcję celną, a później stał się siedzibą starostów. Jednym z najbardziej znanych mieszkańców zamku był legendarny Zawisza Czarny z Garbowa.
W XVII wieku zamek stał się areną dramatycznych wydarzeń. W 1651 roku został zdobyty przez Aleksandra Kostkę-Napierskiego, przywódcę chłopskiego buntu. Napierski, podszywając się pod królewskiego emisariusza, przejął zamek, ale po 10 dniach został schwytany i stracony. W tym samym wieku zamek przeżywał swój renesans za rządów starosty Jana Baranowskiego, który odbudował i odnowił warownię. Niestety, w 1795 roku zamek został doszczętnie zniszczony w pożarze i popadł w ruinę.
Dziś zamek jest częściowo odrestaurowany. Podczas prac archeologicznych odkryto m.in. relikty cylindrycznej wieży obronnej z czasów Kazimierza Wielkiego oraz depozyt drewnianych naczyń na dziedzińcu zamku górnego. Zwiedzający mogą podziwiać mury, dziedziniec oraz piwnice, które przywracają ducha minionych epok.
Ciekawostki
- Zamek Czorsztyn był jednym z miejsc, gdzie kręcono zdjęcia do popularnego serialu „Janosik”.
- Na dziedzińcu zamkowym odkryto depozyt drewnianych naczyń, które prawdopodobnie służyły do przechowywania żywności.
- Zamek był siedzibą starostów, a przez pewien czas mieszkał w nim Zawisza Czarny z Garbowa.
- Zamek jest doskonałym punktem widokowym na Jezioro Czorsztyńskie i zamek w Niedzicy.
Legendy
Legenda o Piotrze Wyżdze i złocie
Według jednej z legend pierwszy właściciel zamku, Piotr Wyżga, był namiętnym poszukiwaczem złota. Jego obsesja doprowadziła go do zawarcia paktu z diabłem, który wskazał mu miejsce ukrycia skarbu w Pieninach. Wyżga znalazł złoto, ale zapłacił za to wysoką cenę – stracił duszę. Podobno do dziś można usłyszeć jego jęki w zamkowych lochach.
Legenda o rozbójniku z Czorsztyna
W czasach Ludwika Węgierskiego zamek miał być siedzibą rozbójników, którzy napadali na kupców, szczególnie Niemców. Według legendy hersztem bandy był Janusz, syn rycerza herbu Szreniawa. Janusz, uciekając przed karą za zabójstwo, dołączył do rozbójników. Jego brat Staszek, próbując go uratować, zginął w zamkowych lochach. Janusz, nie mogąc znieść straty, skoczył z zamkowej wieży do Dunajca.
Legenda o Damskim Ubiorze
Jedna z najbardziej znanych legend mówi o duchu młodej dziewczyny, która ukryła się w zamku, by uniknąć małżeństwa z niekochanym mężczyzną. Jej duch podobno do dziś nawiedza zamkowe komnaty, a turyści czasem słyszą jej płacz.
Podsumowanie i parking
Zamek Czorsztyn to miejsce, które powinno znaleźć się na liście każdego miłośnika historii i pięknych widoków. Jego położenie nad Jeziorem Czorsztyńskim i bliskość innych atrakcji, takich jak zamek w Niedzicy, czyni go świetnym celem zarówno na krótką wycieczkę, jak i dłuższy pobyt w Pieninach.
Chociaż zamek nie imponuje wielkością, to jego malownicze położenie i widoki na otaczający krajobraz wynagradzają wszystkie niedogodności. Spacer na zamek, choć stromy, jest krótki, a bilety wstępu są raczej przystępne cenowo. Zamek w Czorsztynie to miejsce, gdzie historia spotyka się z naturą, tworząc niezapomniane wrażenia. Spacer po murach, podziwianie widoków oraz odkrywanie tajemnic tego miejsca to doskonały sposób na spędzenie czasu w sercu Pienin.
Przy zamku znajduje się obszerny, płatny parking, który zapewnia wygodne miejsce dla turystów przyjeżdżających samochodem. Tuż obok parkingu znajduje się alejka ze straganami, gdzie można kupić lokalne pamiątki.